کریسمس
( 24 Desember )
کریسمَس یا نوئل نام جشنی است در آیین مسیحیت که به منظور گرامی‌داشت زادروز مسیح برگزار می‌شود. بسیاری از اعضای کلیسای کاتولیک روم و پیروان آیین پروتستان، کریسمس را در روز ۲۵ دسامبر جشن گرفته و بسیاری آنرا در شامگاه ۲۴ دسامبر نیز برگزار میکنند. اعضای بیشتر کلیساهای ارتودوکس در سراسر دنیا نیز روز بیست و پنجم دسامبر را به عنوان میلاد مسیح جشن می‌گیرند. برخی از مسیحیان ارتودوکس در روسیه، اوکراین، سرزمین مقدس (ناحیه تاریخی فلسطین) و دیگر مکانها، به سبب پیروی از گاهشماری یولیانی، جشن کریسمس را در روز ۷ ژانویه برپا می‌دارند. اعضای کلیسای ارامنه طبق سنت منحصر به فردی، روز میلاد و همچنین روز غسل تعمید مسیح را همزمان در روز ششم ژانویه جشن می‌گیرند.
ایام دوازده روزه کریسمس با سالروز میلاد مسیح در ۲۵ دسامبر آغاز گشته و تا جشن خاج‌شویان در روز ۶ ژانویه ادامه می‌یابد. هرچند مهم‌ترین عید مذهبی در گاهشمار مسیحی، روز عید پاک ( به عنوان روز مصلوب شدن و رستاخیز عیسی) است، مردم بسیاری به‌خصوص در کشورهای ایالات متحده و کانادا،
کریسمس را مهم‌ترین رویداد سالانه مسیحی محسوب می‌دارند. با وجودی که این
روز، یک عید مذهبی شناخته می‌شود، از اوایل سده بیستم میلادی به بعد به طور
گسترده به عنوان یک جشن غیر مذهبی برگزار شده و برای بیشتر مردم، این ایام
فرصتی است برای دور هم جمع شدن اقوام و دوستان و هدیه دادن به هم. کریسمس
با آیینهای ویژه‌ای به‌طور مثال آراستن یک درخت کاج، برگزار شده و شخصیتی
خیالی به نام بابانوئل در آن نقشی مهم دارد.
ریشه لغوی
واژه کریسمس (به انگلیسی: Christmas)، به معنای «مراسم عشای ربانی (مَس) در روز مسیح»
در حدود سال ۱۰۵۰ میلادی به صورت واژه Christes maesse در انگلیسی قدیم به
معنی «جشن مسیح»، وارد زبان انگلیسی گردید و محققان معتقدند، گونه
کوتاه‌تر آن یعنی Xmas شاید در قرن سیزدهم برای نخستین بار به کار رفته
باشد. واژه قدیمیتر «یول» (Yule) احتمالاً از واژه آلمانی jōl یا
انگلوساکسونی geōl که به جشن انقلاب زمستانی اشاره دارد، مشتق شده‌است. واژه‌های متناظر در دیگر زبانها چون، نَویداد (Navidad) در اسپانیایی، ناتاله (Natale) در ایتالیایی و نوئل (Noël) در فرانسوی، همگی معنای «میلاد» را تداعی میکنند و واژه آلمانی «وایناختِن» (Weihnachten)، به معنی «شب تقدیس‌شده» میباشد.
ریشه تاریخی
جامعه مسیحیت اولیه،
میان تاریخ واقعی میلاد عیسی مسیح و مراسم مذهبی بزرگداشت این واقعه، فرق
مینهاد. در دو قرن نخست پیدایش آیین مسیحیت، بازشناسی تاریخ زادروز شهدای
مسیحی و به پیروی از آن، عیسی، با مخالفتهای بسیاری در بین پیروان این آیین
روبرو شد. عده بسیاری از پدران کلیسا، نظرات نیشدار و کنایه‌آمیزی در خصوص
برپایی جشن تولد افراد در ادیان پاگانیسم
(آیینهای دگرکیشی یا چندخدایی) داشتند و در واقع از دید کلیسا، این روزِ
جانسپاری قدیسان و شهدا بود که میبایست به عنوان روز واقعی به دنیا آمدن
آنان، گرامی داشته شود. منشا دقیق انتخاب روز ۲۵ ماه دسامبر به عنوان میلاد
عیسی مسیح در پرده ای از ابهام قرار دارد و تاریخدانان در مورد آنکه
مسیحیان از چه زمانی شروع به برپاداشتن جشن میلاد مسیح نمودند، راسخ
نیستند. گرچه اناجیل چهارگانه در عهد جدید، تولد عیسی را با جزئیات شرح می‌دهند، ولی هیچ تاریخی در آنها ذکر نشده است. روز 25 دسامبر، برای نخستین بار در سال ۲۲۱ پس از میلاد، در نوشته‌های سکستوس ژولیوس افریکانوس (اولین تاریخنگار مسیحی) به عنوان روز تولد مسیح، انعکاس یافته و بعدها به طور فراگیر در عالم مسیحیت پذیرفته شده است.
اما بیشتر محققان معتقدند که این روز در امپراتوری روم جایگزینی برای جشن «روز تولد خورشید شکست ناپذیر» (dies solis invicti nati) که در هنگامه انقلاب زمستانی
به عنوان نماد نوزایی خورشید، به دور افکندن زمستان و ندای تولد دوباره
بهار و تابستان برگزار میشد، رایج گردید و در واقع کریسمس، صورت «مسیحی
شده» این جشن است. پیش از پذیرفتن آیین مسیحیت به عنوان دین رسمی روم در
قرن چهارم میلادی، رومیان هر ساله در روز ۱۷ دسامبر در جشنی به نام ساتورنالیا به سیاره کیوان (ساتورن)، ایزد باستانی زراعت، احترام می‌نهادند. این جشن تا هفت روز ادامه میافت و انقلاب زمستانی
را که طبق گاهشماری یولیانی باستان حدوداً در ۲۵ دسامبر واقع میشد، شامل
می‌گردید. هنگام عید ساتورنالیا، رومی‌ها اقدام به برپاداشتن جشن و سرور،
به تعویق انداختن کسب و کار و منازعات، هدیه دادن به همدیگر و آزادکردن
موقتی برده‌ها می‌نمودند. همچنین آیین رازآمیز میترائیسم، بر پایه پرستش ایزد باستان ایران زمین، میترا،
در سرزمینهای تحت فرمانروایی روم باستان اشاعه زیادی یافته بود و بسیاری
از رومیان، رویداد بلندتر شدن روزها به دنبال انقلاب زمستانی را با شرکت
کردن در مراسمی به منظور بزرگداشت زادروز میترا، در ۲۵ دسامبر جشن
می‌گرفتند. این جشنها و سایر مناسک تا اول ژانویه ادامه میافت که رومیان
این روز را نخستین روز ماه و سال جدید می‌دانستند.
کلیسای کاتولیک روم روز ۲۵ دسامبر را به عنوان زادروز مسیح برگزید تا به
مراسم پاگانیسم در آن زمان معنا و مفهوم مسیحی بخشد. برای نمونه، کلیسا
جشن زادروز میترا خدای نور و روشنایی را با جشن بزرگداشت زادروز عیسی که
عهد جدید او را نور و روشنی جهان می‌نامد، جایگزین نمود. کلیسای کاتولیک با
این امید که پیروان آیین میترا را به آیین مسیحیت وارد کند، به انها اجازه
داد تا به عنوان بزرگداشت زادروز مسیح به برگزاری جشن و سرور خود در تاریخ
معین شده پیشین ادامه دهند.
بابانوئل
شخصیتی که امروزه به شکل پیرمردی مهربان و چاق است و با لباس سرخ رنگ و
ریشی سفید و بلند، هنگام کریسمس در میان برگزار‌کنندگان این جشن ظاهر
می‌گردد به چندین اسم شناخته می‌شود.
بابانوئل (Papa noel)، سانتا کلوز (Santa claus) و سنت نیکولا (Saint Nicola) از معروفترین این اسامی‌اند.
***************************
Karfreitag
جمعه سیاه روزی که عیسی مسیح بر روی صلیب رفت ..این روز دو روز قبل از استرن میباشد.
***************************
بزرگترین عید مسیحیت
عید پاک
عید پاک یا عید قیام، یکی از روزهای تعطیل در سال مسیحی است که یکشنبه‌ای در ماه مارس یا آوریل است. مسیحیان بر این باورند که در این روز عیسی مسیح پس از اینکه به صلیب کشیده شده بود دوباره زنده شده و برخاست (رستاخیز). به عید پاک، در انگلیسی Easter (ایستر) گفته می‌شود.
عید پاک در پایان هفتهٔ مقدسی است که عیسی وارد اورشلیم می‌شود و توسط
سربازان رومی دستگیر و پس از تحمل مصائب و سختی‌ها بر فراز تپه جلجتا در
اورشلیم مصلوب می‌شود. زمان این عید، برخلاف سایر اعیاد و مراسم، ثابت نیست
و هر سال میان ۲۲ مارس تا ۲۵ آوریل تغییر می‌کند.
ریشه تاریخی
این عید بهاری، کمابیش مترادف نوروز ایرانیان است در اقوام و اقلیم‌های مختلف، نام‌های گوناگون دارد.
این جشن، به نام عید فصح یا عید فطیر بزرگترین عید کلیمیان بود که آن را به میمنت خروج قوم اسرائیل از مصر، جشن می‌گرفتند
یهودیان آن را به نام فصاح/فسح یا فشاخ (با کسر اول) می‌شناختند که به
معنای "عبور" است. واژه‌های فساخ و پساک و سرانجام "پاک" از همین واژه مشتق
شده است. این عید را در زبانهای دیگر اروپایی ایستر یا اوسترن می‌خوانند و
برای آن دلایلی آورده‌اند که بر آن توافق نیست.
ابوریحان بیرونی، دانشمند ایرانی، در "آثار الباقیه" شأن نزول و اهمیت این عید را نزد یهود و نصارا به تفصیل توضیح داده است.
به قول بیرونی پیروان آیین یهود نخستین روز از هفت روزی که آن را
"فطیرخوران" خوانند را فسحا نامیده‌اند؛ و آن روزی است که بنی‌اسرائیل از
مصر بیرون آمدند، به ارض کنعان رفتند و به سرزمین آباد فلسطین رسیدند.
بنی اسرائیل که از دوران زجر و اسارت در مصر به جان آمده بودند، با رسیدن به سرزمین موعود، آزادی خود را جشن گرفتند و شادی کردند.
این عید در آیین یهود از شامگاه روز چهاردهم نیسان شروع می‌شود و تا یک هفته ادامه دارد.
- برای مسیحیان، عید پاک با رستاخیز و قیام مسیح پیوند خورده است.
طبق انجیل
"عهد جدید"، عیسی مسيح دو روز پیش از "روز فصح" به صلیب کشیده شد، و روز
سوم، در یکشنبه‌ای که ماه به حالت قرص تمام بود، از قبر برخاست، 40 روز در
زمين زندگي كرد و بعد به آسمان رفت.
مسیحیان نخستین، که در جامعه‌ای یهودی می‌زیستند، جشن رستاخیز پیشوای خود را همزمان با مراسم عید فصح برپا می‌کردند.
در سال ۳۲۵ میلادی و پس از آن که مسیحیت توسط دولت روم دین رسمی شناخته
شد، آبای کلیسا، عید قیام مسیح را از عید فصح یهود جدا کردند، و آن را با
روایات مسیحی هماهنگ ساختند.
بدین ترتیب اولین یکشنبه بعد از بر آمدن ماه کامل (بدر) پس از رسیدن
خورشید به برج حمل را روز قیام دانستند، که می‌تواند میان سوم فروردین تا
آخر فروردین (۲۲ مارس تا ۲۵ آوریل) قرار گیرد.
***************************
***************************
روزها و آیینهای مقدس
هم یهودیان و هم مسیحیان با رشته‌ای از آداب و مناسک به استقبال عید فصح
می‌روند. این مراسم در کنیسه‌ها و کلیساهای گوناگون به اشکال مختلفی
برگزار می‌شود، اما بسیاری از اجزای آن مشترک است.
مراسم عید فصح، معمولاً از یک هفته پیش، به نام هفته پاک یا هفته مقدس شروع می‌شود. به مؤمنان توصیه می‌شود که این روزها را با روزه‌داری، امساک، پارسایی و پرهیزکاری طی کنند.
هفته فصح با روز "یکشنبه نخل" شروع می‌شود، که ششمین و آخرین یکشنبه از ایام توبه و روزه است.
طبق روایت، در آخرین یکشنبه پیش از عید فصح یا فطیر، حضرت عیسی
پیروزمندانه وارد اورشلیم شد، درحالیکه شاخی از نخل در دست داشت و پیروان
او مسیر حرکت او را با شاخ و برگ درخت نخل فرش کرده بودند.
در این روز مؤمنان برای نماز و عبادت به کلیسا می‌روند، و به همراه دیگران سرودها و اوراد دینی می‌خوانند.
***************************
آداب و رسوم
بسیاری از آداب و رسومی که در عید پاک رواج دارد، با ریشه‌های کهن به
آیینهای اقوام دامدار و کشتکار می‌رسد. کل اسطوره مسیح، مرگ و رستاخیز او
در آستانه بهار، یادآور جشن‌های باروری در آغاز تمدن بشر است.
یکی از رسوم بسیار رایج در عید پاک رنگ کردن تخم مرغ و خوردن آن است، که بی تردید معنای نمادین دارد.
روز عید به ویژه بچه‌ها تخم مرغ‌های رنگین را، که "خرگوش" در گوشه و کنار باغ پنهان کرده، پیدا میکنند و با لذت می‌خورند.
رنگ کردن تخم مرغ سنتی دیرین است، و احتمالا اشاره به هنر رنگرزی عیسی
مسیح است که جامه‌ها را به هر رنگی که می‌خواست در می‌آورد. چنانکه خاقانی
شروانی، شاعر ایرانی هم به آن اشاره کرده است:
عیسی به حکم رنگرزی بر مصیبتش
نزدیک آفتاب لباس سیاه برد
و خرگوش، نماد زایش و باروری است، حیوان چالاکی است که در آغاز بهار با تمام توش و توان در امر زاد و ولد کوشاست!
***************************
شام آخر
شامگاه پنجشنبه عیسی مسیح یاران نزدیک خود (حواریون) را فرا خواند تا با
او شام بخورند. در این مهمانی، او به آنها نان و شراب عرضه کرد، سپس برای
آنها سخنرانی کرد و خبر داد که به زودی دستگیر خواهد شد.
پس از پایان شام، بر اساس روایات یکی از حواریون، به نام یهودا
اسخریوطی، مخفیانه به نزد حاکمان رومی رفت و در ازای پولی ناچیز مخفیگاه
مسیح را به آنها لو داد و زمینه دستگیری او را فراهم کرد.
در پایان شب، وقتی حواریون به بستر خواب رفتند، مسیح به تنهایی به بالای
کوه زیتون رفت و به مناجات پرداخت و دانست که عقوبتی سخت در انتظار اوست.
سحرگاه جمعه (آدینه نیک) سربازان رومی مسیح را در موضعی به نام "باغ جتسمانی" دستگیر کردند و به مقر فرماندهی بردند.
حاکمان رومی اورشلیم، به تحریک "رؤسای کهنه و مشایخ قوم"، مسیح را پس از
شکنجه و آزار فراوان، واداشتند که صلیبی سنگین را بر روی دوش تا بالای تپه
جلجتا حمل کند.
"جمعه نیک" روز سوگواری است. پیروان کلیسا در این روز معمولاً از خوردن
گوشت پرهیز میکنند. در این روز هم سبزی‌خواری و هم سبزه‌کاری توصیه شده
است.
روز شنبه را، که روز خاکسپاری مسیح است، اهل کلیسا به عبادت و تأمل و خویشتن‌داری برگزار میکنند.
مسیحیان امروز در "شنبه مقدس" معمولاً به خانه‌تکانی و خرید و آشپزی و تدارک بساط روز عید پاک مشغول هستند.
مطابق روایت، در سومین روز پس از تصلیب، یاران و نزدیکان مسیح سپیده دم
به مدفن او رفتند تا جسد را تدهین کنند، اما عیسی را نیافتند و دانستند که
به سوی "خداوند" رفته است.
روزهای یکشنبه و دوشنبه در همه خانه‌ها جشن برگزار می‌شود، که با
شادمانی و بزم و نوشخواری همراه است. غذای اصلی در این روز معمولاً از گوشت
بره است.
***************************
پنتیکاس (Pfingsten)
نزول روح القدس
پس از 50 روز وقتی
روز پنتیکاس رسید. همه ایمانداران با هم در یکجا جمع بودند. ناگهان صدایی
شبیه وزش باد شدید از آسمان آمد و تمام خانه ای را که در آن نشسته بودند.
پر ساخت.
در برابر چشم آنان زبانه هایی مانند زبانه های آتش ظاهر شد. که از یکدیگر جدا گشته و بر هر یک از آنان قرار گرفت.
همه
از روح القدس پر گشتند و به طوری که روح به ایشان قدرت بیان بخشید. به
زبانهای دیگر شروع به صحبت کردند. در آن زمان یهودیان خداپرست از جمیع ملل
زیر آسمان . در اورشلیم اقامت داشتند . وقتی آن صدا به گوش رسید . جمعیت
گرد آمدند وچون هر کس به زبان خود سخنان ایمانداران را شنید . همه غرق حیرت
شدند و در کمال تعجب اظهار داشتند . مگر همه این کسانی که صحبت میکنند .
جلیلی نیستند .پس چطور است که هر یک از ما پیام آنان را به زبان خودمان
میشویم . ما که از پارتیان و مادیان و عیلامیان و اهالی بین النهرین و
یهودیه و کپدوکیه و پمفلیه و مصر و نواحی لیبی و.......هستیم . شرح کارهای
بزرگ خدا را به زبان خودمان میشنویم . همه حیران و سرگردان به یکدیگر
میگفتند ..یعنی چه ..اما بعضی مسخره کنان میگفتند .. اینهااز شراب تازه
مست شده اند.
***************************
***************************
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر